İş Davalarında Arabuluculuk

7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu ile birlikte bireysel veya toplu iş sözleşmesine dayanan işçi veya işveren alacağı ve tazminatı ile işe iade talebiyle açılan davalarda arabulucuya başvurmak zorunlu hale gelmiştir. Buna göre mahkeme öncelikli olarak arabulucuya başvurmuş olma koşulunu arayacaktır.

Ayrıca çalışan tarafından talep edilebilecek, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, kötü niyet tazminatı, eşitliğe aykırılık tazminatı, sendikal tazminat, mobbing tazminatı, ücret, prim, ikramiye, fazla mesai ücreti, yıllık izin ücreti, hafta tatili ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti ve benzeri işçilik alacaklarının söz konusu olması halinde arabulucuya gidilmesi gerekiyor.

Fakat iş kazası veya meslek hastalığından kaynaklanan maddi veya manevi tazminat davaları ile bunlarla ilgili tespit, itiraz ve rücu davaları kapsam dışıdır.

Burada dikkat edilmesi gereken husus arabulucuya gitmenin zorunlu, ancak arabulucuda uzlaşmanın zorunlu olmamasıdır. Bu nedenle taraflar arasında anlaşma sağlanamazsa mahkemeye gidilmesinde herhangi bir engel bulunmamaktadır.

Ticari Davalarda Arabuluculuk

Arabuluculuk sistemi iş hayatında karşılıklı iletişim ortamı sağlar. Taraflar daha hızlı, daha ucuz ve birbirlerini yıpratmadan kendi sorunlarını kendileri çözme imkânına kavuşurlar. Arabuluculuk tercih edildiğinde, yani iş adamının dava yoluna gitmeden arabuluculuk yoluna dahil olması sağlandığında, uyuşmazlığın neden olduğu maliyet düşer ve kar sağlanır.

Yargı süreci sonunda verilen karar sadece taraflardan birini tatmin ederken, arabuluculukta kazanan veya kaybeden olmaz. Her iki tarafın da kazançlı çıkabileceği bir süreç aranır. Öte yandan arabuluculuk, karşılıklı iletişimi geliştirir, bozulan ilişkileri onarır ve tarafları birbirlerine karşı daha anlayışlı kılar.  

Sorun çıktığında, bu soruna yoğunlaşan iş adamı zaman kaybına uğrayacaktır ve bu sorundan psikolojik olarak da etkilenecektir. Arabuluculukta ise kısa sürede bu sorunu geride bırakarak yoluna devam edebilecek ve diğer işlerine yoğunlaşabilecektir. Arabuluculuk yolu ile daha az masrafla, kısa zamanda adalete erişimin sağlanıyor olması önemlidir. Bu süreç sonunda taraflar iradelerine uygun çözüme, kısa sürede kavuşurlar.

Aile İçi Arabuluculuk

Aile hukukundan doğan uyuşmazlıkların aile bireylerinin yanı sıra tüm toplumu ilgilendiren uyuşmazlıklar olması itibariyle, bu uyuşmazlıkların en kısa sürede ve en dostane şekilde sonlandırılması gerekmektedir. 

Klasik dava yolunun çekişmeli yapısı ve tarafların psikolojik durumları genellikle bu sorunların çözülmesinden ziyade daha derin yaralar açılmasına neden olmaktadır.

Aile hukukunun kendine özgü yapısı ve hassasiyeti bu uyuşmazlıkların normal dava yoluna oranla daha çabuk ve dostane bir şekilde sonuçlandırılmasını gerekli kılmaktadır.

 Özellikle çocuğun aile içi sorunlardan ötürü ya da boşanma nedeniyle yaşayabileceği sorunlar hayatını ve gelişimini sürdürmesini olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Bu nedenle taraflara çocukların menfaatini gözeten çözüm bulunması konusunda yardımcı olunacaktır. Çocuğun korunması ve gözetimi programları dâhilinde en çok başvurulan program arabuluculuk sürecidir. 

Arabuluculuk, tarafsız bir üçüncü kişinin katılımıyla her iki tarafın ortak bir zeminde buluşarak ekonomik, sosyal ve psikolojik olarak bir anlaşmaya varmalarını sağlar.